İnternetten alışveriş yapmanın güvenli olup olmadığı, özellikle geleneksel ticarete alışkın olan tüketiciler için bir soru işareti. Fakat bu konu hakkında hem yasal düzenlemeler hem de dijital sistemler mevcut. Ödeme koruma sistemi de bunlardan biri. Peki, ödeme koruma sistemi (ÖKS) nedir?
Ödeme koruma, online alışverişlerde hem alıcı hem de satıcının mali açıdan güvende olmasını sağlayan bir sistem. Alışverişe konu olan ürünün ücreti tüketiciden alınır, fakat satıcıya aktarılması için alıcının onayı beklenir. Bu sistem sayesinde internet alışverişleri güvenli bir süreç içinde, birkaç adımda tamamlanır. Şimdi, bu adımlara bakalım.
Ödeme Koruma Sistemi Nasıl Çalışır?
İnternet üzerinden yapılan alışverişler ödeme yapıldığı anda sona ermez. Alışveriş, iki tarafın da gerekli işlemleri yapmasının ardından tamamlanır. Ödeme koruma sisteminde, online alışveriş deneyimi tamamlanana kadar tüm süreç adım adım izlenir. İzlenen adımları 5 başlık altında toplayabiliriz:
1. Ödeme Yapılır ve Sipariş Verilir
Alışveriş sürecinin başlaması için öncelikle tüketicinin hizmet veya mal alması gerekir. Satın alacağı ürünü/ürünleri sepetine ekleyen alıcı, ödeme sayfasına gider ve ödeme bilgilerini girer. Ödeme banka tarafından onaylandığında da ödeme koruma sistemi devreye girer.
2. Ücret Havuz Hesabına Aktarılır
Ödeme koruma sisteminin en önemli bileşenlerinden biri ödeme kuruluşuna ait korumalı hesaptır. Buna havuz hesabı da denir. Havuz hesabı, alışveriş yapılan sitenin kontrolündedir. Alıcının ödediği para doğrudan satıcıya değil, ödeme kuruluşuna ait korumalı hesaba aktarılır. Alışverişin durumuna ve tarafların onayına bağlı olarak satıcıya aktarılır ya da alıcıya iade edilir. Bu sayede söz konusu ücret iki taraf için de koruma altına girmiş olur.
3. Ürün Kargoya Verilir
Online alışverişlerde satıcıya tanınan bir kargolama süresi bulunur. Bu süre genellikle 24 ya da 48 saat olur. Kampanya dönemlerinde bu sürenin daha uzun tutulması da mümkündür. Satıcının, belirlenen süre içinde ürünü kargoya vermesi gerekir. Kargolamanın uzun sürmesi hâlinde alıcı, siparişi iptal ederek havuz hesabında korunan parasını geri alabilir.
4. Ürün İncelenir ve Onaylanır/İptal Edilir
Tüketici, kendisine gönderilen ürünü teslim alıp inceler. İnceleme sürecinde ürünün satış sayfasında anlatıldığı ve görselde göründüğü gibi olup olmadığına bakılır. Sonrasında alıcı, ürünü kendi ihtiyaçlarına göre değerlendirir. Örneğin giyim ürünlerinde beden, mobilya ürünlerinde ebat gibi özelliklere bakmak buna örnektir.
Ürün teslimi sonrasında herhangi bir sorun olmaması hâlinde, alışveriş sitesi üzerinden siparişe onay verilir. Üründe herhangi bir problem olması, mevcut ihtiyacı karşılamaması ya da alıcının yasal haklar çerçevesinde ürünü almaktan vazgeçmesi durumunda sipariş iptal edilebilir. Bu durumda alışveriş sitesi üzerinden yapılan iptalin ardından ürünün tekrar kargoya verilmesi gerekir.
Onay/iptal işlemi için tüketiciye verilen bir süre vardır. Bu süre e-ticaret sitesine göre değişmekle birlikte çoğunlukla ürünün teslim edilmesinden sonraki 3 günü kapsar. Alıcı, ürünü teslim aldıktan sonra 3 gün içinde siparişi onaylamaz ya da iptal etmezse sipariş otomatik olarak onaylanır.
5. Ücret Satıcıya Aktarılır/Alıcıya İade Edilir
Sipariş onaylanana kadar para, havuz hesabında tutulur. Sipariş onaylandığında ve alışveriş süreci tamamlandıktan sonra söz konusu para, satıcının hesabına aktarılır. Alıcının siparişi iptal etmesi durumunda ise sistem tersine çalışır. Para, havuz hesabında olduğu için tüketici kolayca geri ödeme alabilir.
GeT (Güvenli E-ticaret Sistemi) Sistemi Nedir, Nasıl Çalışır?
Ödeme koruma sistemi ile birlikte sıkça karşılaşılan bir diğer uygulama da GeT yani güvenli e-ticaret sistemidir. Peki, güvenli e-ticaret sistemi nedir?
Aslında güvenli e-ticaret sistemi, ÖKS ile tamamen aynıdır. Sistem bazı e-ticaret sitelerinde ÖKS, bazılarında ise GeT olarak yer alır. Sistemin işleyişi de ÖKS ile aynıdır. Tüketicinin yaptığı ödeme, havuzda bekletilir ve ürünün sorunsuzca teslim edilip tüketici onayının gelmesinden sonra satıcıya aktarılır.
3D Güvenli Ödeme Sistemi Nedir?
Ödeme güvenliği konusunda yaygın kullanılan sistemlerden biri de 3D güvenli ödemedir. 3D Secure olarak da bilinen bu sistem, ÖKS ve GeT sistemlerinden farklıdır. Tüm bu sistemler, e-ticaret sitelerini güvenli alışveriş platformu hâline getirir; fakat 3D Secure, ödeme altyapısıyla ilgilidir.
İnternet üzerinden yapılan alışverişlerde tüketiciler kredi veya banka kartı bilgilerini, e-ticaret sitesinde bulunan ödeme formuna girer. 3D güvenli ödeme sistemi sayesinde e-ticaret sitesi ve herhangi bir kurum, bu kart bilgilerine erişemez. Kart bilgileri 3D Secure ile bankaya iletilir ve doğrulanır. Aynı zamanda kart sahibine de SMS ile bir doğrulama kodu gider ve kart sahibi onay vermediği sürece ödeme işlemi tamamlanmaz.
Kısacası ÖKS ve GeT, e-ticaret sitesine aktarılan parayı korur. 3D güvenli ödeme sistemi ise kullanıcının kart bilgilerini gizleyerek ödemeyi güvenli hâle getirir.
İyi Bir Ödeme Koruma/GeT Sistemi Nasıl Olmalı?
Alıcı ve satıcıyı bir araya getiren e-ticaret sitelerinin güvenilir olması için ödeme koruma ve GeT sisteminin iyi çalışması gerekir. İyi bir ödeme koruma sistemi ise iki taraf için de şeffaf olmalıdır. Taraflar, sistemin tüm süreçlerini kendilerine ayrılan ekrandan görebilmelidir.
Ödeme koruma sisteminin verimli çalışması için taraflara tanınan süreler aksatılmamalıdır. Ürünün zamanında teslim edilmemesi durumunda iptal işlemi, teslim edilen ürünün iptal süresinin geçmesi durumunda ise onay işlemi kolayca yapılabilmelidir.
Sistemin güvenli noktası olan havuz hesabı da doğru kullanılmalıdır. Havuz hesabı sürekli aktif olmalı ve taraflara zaman kaybı yaşatmadan ücret aktarımını mümkün kılmalıdır. Bu süreçte hem alıcının hem de satıcının kolayca ulaşabileceği bir çağrı merkezinin bulunması da önemlidir.
Ödeme Koruma Sistemi Kullanmanın Avantajları Nelerdir?
Ödeme koruma sisteminin kullanılması, e-ticaret siteleri için önemki bir gerekliliktir. Çünkü bu sistem, güvenlikle birlikte birçok avantajı da beraberinde getirir. Ödeme koruma sisteminin avantajlarını şöyle sıralayabiliriz:
- Online alışveriş ve e-ticaret, hem alıcı hem de satıcı için güvenli hâle gelir.
- Ödeme koruma sisteminin bulunduğu e-ticaret siteleri daha güvenlidir.
- İptal ve iade süreçleri daha kolay tamamlanır.
- Müşteri memnuniyetini artırmak için faydalı bir sistemdir.
- Bu sistem ile güvenli hâle gelen siteler, tüketiciler tarafından daha sık tercih edilir.
- Güvenilir olduğu için sıkça tercih edilen sitelerin satışı ve kazancı artar.
- Pazar genişliği sunar ve daha iyi bir müşteri deneyimi sunar.
Bu avantajlardan dolayı ödeme koruma sisteminin online alışveriş deneyimine katkısı oldukça fazla. Daha güvenli bir alışveriş deneyimi için ise ödeme koruma sistemi gibi ödeme altyapısı da önem taşıyor. Güvenli bir ödeme altyapısı için Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası onaylı ve uluslararası PCI-DSS 1. seviye sertifikasına sahip Paynet’in ödeme çözümlerini tercih edebilirsiniz.
Ayrıca Paynet’in güvenli ödeme altyapısından bayi tahsilatı yaparken de faydalanabilirsiniz. DBS (Doğrudan Borçlandırma Sistemi) gibi bayi tahsilatlarını kolaylaştıran süreçlerin yanında Paynet Bayi Ağım ile bayilerden alacaklarınızı güvenli ve otomatik bir şekilde tahsil edebilir, nakit akışınızı hızlandırabilirsiniz.
5 dakika
