Son yıllarda internet ve mobil cihaz kullanımının artması, yeni nesil ödeme sistemlerinin hızla hayatımıza girmesini sağladı. Ardından bu ödeme sistemleri birçok sektörde büyük dönüşümler başlattı. Perakende sektörü ve bayilik ağı olan kurumsal firmalar da e-ticaret platformlarında sanal POS ve mobil POS’lar üzerinden anlık tahsilat yapmaya başladı.
Söz konusu sistemler, kredi kartlarını online ödemenin en popüler aracı yaptı. Ardından bunlara alternatif ödeme sistemleri de eklenince online alışverişte yeni bir dönem başladı.
İlk olarak günümüzde online ödemenin geldiği noktaya göz atalım.
Online Ödeme Yöntemlerinin Bugünü ve Geleceği
Her ne kadar online ödeme sistemleri yaygın bir şeklide kullanılıyor olsa da finansal teknolojilerin gelişimi devam ediyor. Bu doğrultuda gelecekte online ödeme yöntemlerinin kullanım oranının daha da artacağı öngörülüyor. We Are Social'ın " The Changing World of Digital in 2023" isimli araştırmasının "Dijital Türkiye 2023" bölümünde yer alan veriler de öngörüyü doğruluyor.
Araştırmaya göre 16-64 yaş arasındaki internet kullanıcılarının e-ticaret aktiviteleri şu şekilde:
İnternetten ürün veya hizmet satın alanların oranı: %64,6
Online market siparişi verenlerin oranı: %43,4
İnternetten ikinci el ürün alanların oranı: %15,3
Sonradan ödemeli (şimdi al, sora öde vb.) servisleri kullananların oranı: %10
Görüldüğü üzere internet kullanıcılarının büyük bir kısmı, online ödeme imkanlarını kullanarak alışveriş yapıyor. Oranların her geçen yıl biraz daha yükselmesi, online ödeme sistemlerinin gelecekte de tercih edileceği görülüyor.
Şimdi de gelecekte online ödeme yöntemlerini nelerin beklediğine değinelim.
Daha Az Temas
Online ödeme yöntemlerinin gelecekte de revaçta olmasını sağlayacak en önemli detaylardan biri, daha az temas gerektirmesi. Özellikle Covid-19’un etkisiyle kullanımı artan temassız ödeme yöntemi, online alışveriş alışkanlığının kalıcı olmasını da beraberinde getirdi. Gelecekte salgın tamamen hayatımızdan çıksa bile bu alışkanlığın devam etmesi bekleniyor.
Temassız ödeme özelliği sadece dijitalde değil, fiziksel alışverişlerde de kolaylık sağlayan bir yöntem. Yine salgınla kullanımı yaygınlaşan temassız kartlar, fiziksel alışverişlerde oldukça hızlı bir şekilde ödeme yapılmasını sağlıyor. Kullanıcılar, kartlarının temassız özelliği yoksa kartlarını temin ettikleri banka veya ödeme kuruluşları ile görüşerek temassız özellikli yeni kart talep ederek ödemelerini temassız bir şekilde gerçekleştirebiliyor.
Mobil Ödeme Yöntemlerinde Çeşitlilik
Akıllı telefonlar ve finansal teknolojilerin birleşimi, telefonların birer mobil ödeme aracına dönüşmesini sağladı. Ayrıca mobil ödeme için banka uygulamalarının yanında ödeme kuruluşlarının hizmete açtığı dijital cüzdan ve benzeri uygulamalar da kullanılıyor. Böylece mobil ödeme yöntemleri ile kredi kartı borcu ödemeden online alışverişe kadar birçok ihtiyaç karşılanabiliyor.
Mobil ödeme yöntemlerinin fiziki alışverişlerde temassız ödeme imkanı sunması da başka bir detay olarak karşımıza çıkıyor. BKM'nin raporuna göre tüketiciler, 2023'ün ilk 9 ayında 36.4 milyon kez mobil ödeme gerçekleştirdi.
Mobil ödeme yöntemlerinde çeşitliliğin artmasının bir sonucu olarak da mobil ödemenin gelecekte en çok tercih edilen yöntem olması bekleniyor. Kart bilgilerini güvenli bir şekilde saklayarak kullanıcıların mobil ödeme yapmasını kolaylaştıran PaynetPass de bu ihtimali artırıyor.
QR Kod ile Ödeme Fırsatları
QR kod ile ödeme yöntemi de her geçen gün daha fazla tercih ediliyor. Bunun sebepleri arasında temassız ödeme imkânı, karta ihtiyaç duyulmaması ve bankaların QR kod ile ödeme yapanlara özel olarak düzenlediği kampanyalar bulunuyor.
BKM tarafından yayımlanan karekodla yapılan ödeme işlemleri raporuna baktığımızda, kullanıcıların 22,3 milyon kez bu yöntemi tercih ettiklerini görüyoruz. Bu da QR ile ödemenin yaygınlaştığını ve geleceğin ödeme yöntemleri arasında yer alacağını gösteriyor.
Hızlı Sanal Pos
İlk olarak "Sanal POS nedir?" sorusuna kısaca cevap verelim: Sanal POS için "POS cihazının dijital hâli" şeklinde bir tanım yapılabilir. Bu yöntem sayesinde işletmeler, web siteleri ve B2B platformları üzerinden ya da link gibi uzaktan ödeme yöntemleri ile ödeme kabul edebiliyor. Tüm dünyada sanal POS kullanımı hızla artarken de bankacılık sisteminin POS altyapısını teknoloji ile zenginleştiren yeni nesil ödeme sistemlerinin önemi artıyor.
Çeşitli ödeme alternatifleri sunan sanal POS sistemleri, firmaları tüm bankalara ait kredi kartlarından ödeme alabilir hale getiriyor. 7/24 çalışan sistemleriyle de firmalara kullanıcı ödemelerini ya da bayi ağı tahsilatlarını kolayca gerçekleştirebilecekleri bir alan sunuyor. Bu sayede ödeme alma ve tahsilat takibi sorun olmaktan çıkıyor.
PayPOS ile Her Yerde Ödeme
Paynet tarafından geliştirilen PayPOS, fiziki POS cihazının bulunmadığı ortamlarda da kartla ödeme almayı mümkün kılan bir uygulamadır. Bu uygulama, NFC özelliği bulunan ve Android işletim sistemine sahip cihazları POS cihazına çeviriyor. Böylece akıllı cep telefonu, tablet, el terminali ve kiosk gibi cihazları kullanarak ödeme almak mümkün hâle geliyor. Tüketiciler temassız ödeme yapıp zaman kazanırken PayPOS kullanan işletmeler de her zaman her yerde ödeme alabiliyor.
Link Üzerinden Ödeme Alternatifi
Link ile ödeme alma/yapma, alternatif online ödeme sistemlerinden biri. Bu yöntem, satıcı için web sitesi zorunluluğunu ve entegrasyon uğraşını ortadan kaldırıyor. Tüketicinin ise e-ticaret sitesi üzerinden çeşitli adımları tamamlamasına gerek kalmıyor.
Bu yöntem, fiziksel alışverişlerde bile ödemenin online yapılmasına imkân tanıyor. Satıcı; SMS, e-posta veya WhatsApp yoluyla müşterisine bir ödeme linki gönderiyor. Müşteri ise tek tıkla doğrudan ödeme ekranına ulaşabildiği için zaman kaybı yaşamadan ödeme yapabiliyor.
Bayi Ödemelerinde DBS Seçeneği
İşletmeler arası online ödeme yöntemi olan DBS yani Doğrudan Borçlandırma Sistemi, ana firmalar ve bayileri arasındaki nakit akışını otomatik hale getiriyor. Ağındaki bayilere ürün ve hizmet satışı yapan ana firmalar, DBS sayesinde alacaklarını otomatik olarak online sistem üzerinden tahsil edebiliyor. Sistem kapsamında bayiye de belirli bir limit tanımlandığı için DBS, bayilere de ödeme kolaylığı sunuyor.
Nakit Kullanımından Uzaklaşıp Kredi Kartı ile Ödeme
Ödeme sistemlerinin online pazarda yarattığı etki, kredi kartı ile ödeme alışkanlığının yaygınlaşmasını da beraberinde getirdi. Nakit kullanımının azaldığı bu süreçte kredi kartıyla fatura ödeme, giyim alışverişi yapma, yemek sipariş etme gibi işlemler öne çıkmaya başladı. Ayrıca finansal kurumların bankalara göre daha esnek bir politikayla kartlı ödemeyi mümkün kılması, kart kullanım yaşını da 15'e kadar indirdi.
Bankalararası Kart Merkezi (BKM) tarafından yayımlanan kart sayıları verilerine göre 2023'ün ilk 9 ayı itibariyle Türkiye'de 112,6 milyon adet kredi kartı, 184,4 milyon adet banka kartı ve 84,4 milyon adet ön ödemeli kart bulunuyor.
BKM'nin internetten kartla yapılan alışverişler ile ilgili raporuna göre ise bu kartlarla 2023'ün ilk 9 ayında sadece yurt içinde 1,6 milyar kez internetten alışveriş yapıldı. Söz konusu alışverişlerin işlem hacmi ise yaklaşık 15 milyar TL'ye ulaştı.
E-ticaretin giderek büyümesi ile birlikte kartlı işlem cirosunun katlanarak artacağı öngörülüyor. Taksit imkânı sunması da online alışverişte kredi kartıyla ödeme yapmanın avantajları arasında. Ayrıca kart bilgilerini sisteme kaydedip tek tıkla online ödeme yapmak da tüketicilere sonraki alışverişlerinde zaman kazandırıyor. Bu faydalar da sanal POS kullanımını artıran en önemli etkenler olarak gösteriliyor.
Ödeme Sistemleri Online Pazarı Domine Ediyor mu?
Online ödeme sistemleri, tüketicilerin daha konforlu bir şekilde alışveriş yapmasını sağlıyor ve her geçen gün hacmini artırıyor. Öyle ki ETBİS’in 2023 yılının ilk 6 ayı için hazırladığı rapora göre tüketiciler, internetten alışverişlerin %94,7'sinde online ödeme yöntemlerini tercih etmiş durumda. Bu oranın %62,7'sini 409,3 milyar TL'lik kartlı işlemler, %32'sini ise 209,3 milyar TL'lik havale, EFT ve diğer ödemeler oluşturuyor. Online olmayan kapıda ödeme yöntemi ise sadece %5,3 oranında tercih edildi.
Aradaki farka bakıldığında ödeme sistemlerinin online pazar için ne kadar önemli olduğu görülebilir. Buna göre ödeme sistemlerinin adım adım online pazarı domine ettiğini söylemek mümkün.
Türkiye'de Online Ödeme Sistemleri
Türkiye’de online ödeme yöntemlerinin başında hiç kuşkusuz kredi ve banka kartları kullanılan sanal POS'lar geliyor. Ayrıca Paynet gibi kuruluşların geliştirdiği teknolojiler sayesinde de bunlara ek olarak farklı online ödeme yöntemleri aktif şekilde kullanılıyor.
Türkiye’de kullanılan online ödeme sistemlerinden bazıları şöyle sıralanabilir:
- Kredi/banka kartı (sanal POS)
- NFC teknolojisiyle mobil ödeme
- Sanal kart
- Mobil cüzdan
- Dijital cüzdan
- QR ile ödeme
- Link ile ödeme (e-posta ve SMS)
- Havale/EFT
- Mobil ödeme (telefon faturasına yansıtma)
Ödeme sistemlerinin çeşitliliği, e-ticaret sektörünün büyümesinde önemli rol oynuyor. Çünkü bu sistemler, online alışverişteki her iki tarafın yani alıcı ile satıcının işini kolaylaştırıyor. Alternatif ödeme araçlarının kullanılabiliyor olması satıcıların daha geniş kitlelere hitap edebilmesini, alıcıların ise hızlı ve kolay ödeme yapabilmesini sağlıyor.
Gelecekte de bu yöntemlerinin daha fazla yaygınlaşması ve online ödemenin, çok daha geniş kitlelere ulaşması ve hacmini artırması bekleniyor. Dolayısıyla gelecek için, e-ticaret sitenizde bu ödeme teknolojilerini destekleyen bir ödeme altyapısı kullanmalısınız. Geleceğin ödeme teknolojileri konusunda tüm çözümlere Paynet ile ulaşabilir, e-ticaret sitenizi geleceğe hazırlayabilirsiniz.
6 dakika
